Dây cung niềng răng là một khí cụ quan trọng trong quá trình niềng răng, giúp di chuyển răng về vị trí mong muốn để cải thiện hàm răng và nụ cười của bệnh nhân. Các loại dây cung hiện nay đa dạng về chất liệu và tính năng, phù hợp với từng trường hợp cụ thể. Tìm hiểu ngay với Implant Center để hiểu về khí cụ niềng răng này nhé.
Khí cụ dây cung niềng răng là gì?
Dây cung niềng răng là một bộ phận quan trọng trong hệ thống mắc cài niềng răng, đóng vai trò như “xương sống” giúp di chuyển răng theo hướng mong muốn. Nhờ có dây cung, lực từ mắc cài được truyền tải hiệu quả, tạo áp lực nhẹ nhàng lên từng vị trí răng, giúp điều chỉnh khớp cắn và cải thiện nụ cười.
Mỗi bệnh nhân cần được bác sĩ thăm khám và tư vấn để lựa chọn loại dây cung phù hợp. Kết hợp sử dụng dây cung đúng cách trong quá trình niềng còn góp phần rút ngắn thời gian niềng răng và đạt được kết quả thẩm mỹ cao.
Kích thước của dây cung niềng răng
Kích thước dây cung niềng răng cũng như hình dạng của nó sẽ có sự thay đổi tùy theo từng giai đoạn. Dựa vào đó, bác sĩ sẽ lựa chọn kích thước và hình dạng phù hợp cho dây cung. Ví dụ, trong giai đoạn san đều răng, kích thước dây cung thường khoảng từ 0,014 đến 0,016. Trong giai đoạn đóng khoảng niềng răng, có hai kích thước phổ biến là 0,019 x 0,025 và 0,016 x 0,025. Còn trong giai đoạn nắn chỉnh khớp cắn và duy trì, dây cung thường có kích thước khoảng 0,019 x 0,025.
Tác dụng của dây cung trong niềng răng
Các giai đoạn trong quá trình niềng răng đều răng là cực kỳ quan trọng. Bên dưới là tác dụng của dây cung trong mỗi giai đoạn này.
Giai đoạn đầu – San đều răng
Dây cung được sử dụng trong quá trình niềng răng ban đầu cần phải có độ cứng thấp, độ đàn hồi cao và dây cung Niti là lựa chọn lý tưởng cho giai đoạn này. Chức năng chính của dây cung Niti là để điều chỉnh răng đều trên cung hàm. Để đạt được mục tiêu này, các bác sĩ thường sử dụng dây cung có kích thước 0.014 và 0.016.
Giai đoạn hai – Đóng khoảng, kéo khít răng
Trong quá trình niềng răng, giai đoạn đóng khoảng là giai đoạn quan trọng nhất, khiến bệnh nhân có thể nhận thấy sự thay đổi rõ rệt trên khuôn mặt của mình. Trong giai đoạn này, dây cung Stainless Steel được sử dụng để mở rộng không gian sau, chỉnh răng phía trước và điều chỉnh sự chênh lệch giữa 2 hàm. Thời gian điều trị thường kéo dài từ 4-8 tháng, và kích thước dây cung thường sử dụng là 0.016 x 0.025 và 0.019 x 0.025.
Giai đoạn ba – Nắn chỉnh khớp cắn và duy trì
Khi 2 giai đoạn trên tiến triển tốt, thì giai đoạn chỉnh khớp cắn và duy trì sẽ mất từ 2 – 8 tuần. Trong giai đoạn này, bác sĩ sẽ sử dụng dây cung niềng răng Niti kích thước 0.019 x 0.025. Dây cung có lực kéo nhẹ nhàng, không gây cảm giác khó chịu, giúp điều chỉnh và duy trì khớp cắn ổn định.
7 loại dây cung niềng răng hiện nay
Hiện nay, có nhiều loại dây cung niềng răng khác nhau được sử dụng trong điều trị chỉnh nha, phục vụ cho các yêu cầu điều trị và thẩm mỹ khác nhau của bệnh nhân. Dưới đây là các loại dây cung phổ biến hiện nay:
Dây cung chỉnh nha hợp kim kim loại quý
Dây cung được làm từ hợp kim kim loại quý với thành phần chính bao gồm Vàng (55-65%), Bạch kim (5-10%), Palladi (5-10%), Đồng (11-18%), Niken (1-2%). Dây cung này được làm từ hợp kim kim loại quý nổi bật với độ bền cao và tính năng chống oxy hóa tốt. Loại này thường được sử dụng cho các trường hợp cần điều chỉnh mạnh mẽ và thẩm mỹ cao.
Dây cung Stainless Steel (thép không gỉ)
Dây cung chính được làm từ hợp kim thép không gỉ, bao gồm Chromium (17-25%), Niken (8-25%), và Carbon (1-2%). Được làm từ thép không gỉ, loại dây cung này có độ bền cao và giá thành hợp lý. Ngoài ra, thép không gỉ còn có khả năng chịu lực mạnh, phù hợp cho các trường hợp điều chỉnh răng đơn giản đến trung bình.
Dây cung niềng răng Cobalt – Chromium
Cấu trúc chính của dây cung Cobalt – Chromium bao gồm Coban (40%), Crom (20%), sắt (16%) và Niken (15%). Dây cung này có tính năng chịu lực tốt hơn so với thép không gỉ, đồng thời vẫn giữ được tính thẩm mỹ tốt. Loại dây cung này là lựa chọn thích hợp cho các trường hợp cần điều chỉnh mạnh mẽ và ổn định.
Dây cung Niken – Titan (Niti)
Dây cung Niti có độ cứng thấp, tính dẻo và đàn hồi cao, được làm chủ yếu từ Niken (55%) và Titanium (45%). Ưu điểm nổi bật của loại dây cung có khả năng co dãn tự nhiên, giúp dễ dàng trong việc điều chỉnh và giảm thiểu đau đớn cho bệnh nhân. Thích hợp cho các trường hợp cần điều chỉnh nhanh và hiệu quả.
Dây cung Titan – Beta (TMA)
Dây cung chỉnh nha TMA chủ yếu bao gồm Titanium (79%), Molypden (11%), Zirconium (6%) và cuối cùng là Tin (4%). Titan – Beta (TMA) là loại dây cung có tính năng co dãn tương tự như Niken – Titan, nhưng có độ bền cao hơn và ít bị biến dạng trong quá trình điều trị.
Dây cung niềng sứ
Dây cung niềng sứ là loại dây cung được làm từ thép không gỉ bên trong và được phủ một lớp sứ cao cấp bên ngoài, tạo ra màu trắng tương tự như màu men răng. Nhờ đó loại dây cung giúp mang lại tính thẩm mỹ cao cho người niềng vì khó có thể nhìn thấy từ xa.
Dây cung vuông niềng răng
Dây cung vuông, còn được gọi là dây cung tiết diện, thường được sử dụng để điều chỉnh khớp cắn và duy trì kết quả sau quá trình điều chỉnh. Dây cung vuông được thiết kế với dạng cắt góc vuông, giúp chịu lực tốt hơn và ít bị trượt so với dây cung tròn. Dây cung này có nhiều kích thước và phù hợp với nhiều trường hợp khác nhau, nhưng thường được ưu tiên cho các trường hợp điều chỉnh răng khó khăn.
Quá trình đeo dây cung niềng răng diễn ra như thế nào?
Quá trình niềng răng bằng dây cung khá phức tạp và đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo của bác sĩ để đảm bảo việc đặt dây cung vào đúng vị trí, tạo lực kéo thích hợp mà không gây tổn thương nướu. Cụ thể, quá trình đeo dây cung niềng răng bao gồm các giai đoạn sau:
- Giai đoạn đầu: Bác sĩ sử dụng dây cung dạng tròn với kết cấu mỏng, nhẹ, và tính đàn hồi cao. Dây cung này giúp răng làm quen dần với lực kéo và bắt đầu sắp xếp theo hình dạng của dây cung một cách từ từ và nhẹ nhàng.
- Sau 1 – 2 tháng chỉnh nha: Khi răng đã bắt đầu di chuyển, bác sĩ sẽ thay dây cung dạng tròn bằng dây cung vuông hoặc hình chữ nhật. Loại dây cung này giúp điều chỉnh các răng thẳng đều và vừa khít với cung hàm, tạo sự ổn định và chính xác trong việc sắp xếp răng.
Đeo dây cung niềng răng mất bao lâu?
Thao tác thay dây cung mắc cài kim loại tự động rất đơn giản và nhanh chóng, chỉ mất khoảng 20 – 30 phút. Trong khi đó, việc thay dây cung mắc cài kim loại truyền thống có thể mất từ 30 – 40 phút do bác sĩ phải buộc thun để cố định dây cung ở từng mắc cài.
Bao lâu thì cần thay dây cung niềng răng?
Thời gian trung bình để thay dây cung niềng răng dao động từ 1 đến 2 tháng một lần, phụ thuộc vào tình trạng niềng răng của mỗi người. Ngoài ra, mức độ sai lệch của răng, tuổi niềng và kỹ năng của bác sĩ cũng ảnh hưởng đến thời gian thay dây cung. Hơn nữa, dây cung sẽ được thay theo từng giai đoạn khác nhau và sử dụng loại dây cung khác nhau tại mỗi giai đoạn.
Thay dây cung có đau không?
Khi thay dây cung, người bệnh có thể cảm thấy hơi ê buốt và đau khó chịu do lực siết răng đã được điều chỉnh. Tuy nhiên, tình trạng này sẽ giảm sau 2-3 ngày hoặc khoảng 1 tuần đối với những người có cơ địa nhạy cảm và răng yếu.
Các vấn đề thường gặp khi đeo dây cung niềng răng và cách xử lý
Khi đeo dây cung niềng răng, bệnh nhân cần phải lưu ý một số vấn đề sau cũng như biết cách xử lý cho phù hợp.
Dây cung bị tuột
Đây là tình trạng phổ biến của bệnh nhân khi niềng răng. Khi dây cung bị tuột, răng không nhận được lực kéo cần thiết, làm chậm quá trình điều trị. Để xử lý, bạn nên tới gặp bác sĩ ngay để được kiểm tra và gắn lại dây cung đúng vị trí.
Dây cung niềng răng đâm vào má
Khi dây cung dài quá hoặc bị lệch, nó có thể đâm vào má gây đau đớn và tổn thương niêm mạc. Để khắc phục tạm thời, bạn có thể dùng sáp chỉnh nha bọc đầu dây cung lại và nhanh chóng đến gặp bác sĩ để điều chỉnh.
Dây cung niềng răng bị đứt
Dây cung bị đứt có thể do lực kéo quá mạnh hoặc do va chạm mạnh. Khi gặp phải tình trạng này, bạn không nên tự ý sửa chữa mà cần tới gặp bác sĩ chỉnh nha để thay thế dây cung mới, đảm bảo quá trình điều trị không bị gián đoạn.
Nuốt phải dây cung chỉnh nha
Nuốt phải dây cung chỉnh nha là tình huống không quá phổ biến nhưng bạn cũng cần phải lưu ý. Nếu nuốt phải dây cung, bạn cần giữ bình tĩnh và thông báo ngay cho bác sĩ. Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra và có phương án xử lý kịp thời để đảm bảo an toàn cho bạn.
Bị dắt thức ăn vào dây cung mắc cài
Bị dắt thức ăn vào dây cung mắc cài là vấn đề thường gặp của người niềng răng khi ăn uống. Thức ăn dễ bị mắc vào dây cung và mắc cài, gây khó chịu và tăng nguy cơ sâu răng, viêm nướu. Để xử lý, bạn nên dùng bàn chải kẽ răng hoặc chỉ nha khoa để làm sạch kỹ lưỡng sau khi ăn và duy trì việc vệ sinh răng miệng hàng ngày.
5 phương pháp niềng răng sử dụng dây cung hiện nay
- Niềng răng mắc cài kim loại: Niềng răng mắc cài kim loại tự khóa (self-ligating braces) là một phiên bản cải tiến của mắc cài kim loại truyền thống. Mắc cài tự khóa có cơ chế khóa tự động giúp giảm thiểu ma sát giữa dây cung và mắc cài, đồng thời giảm thời gian điều trị và số lần tái khám. Phương pháp này vẫn giữ nguyên độ bền và hiệu quả của mắc cài kim loại truyền thống, nhưng mang lại cảm giác thoải mái hơn cho người sử dụng.
- Niềng răng mắc cài kim loại tự khóa: Niềng răng mắc cài sứ sử dụng mắc cài được làm từ chất liệu sứ trong suốt hoặc có màu giống với màu răng tự nhiên, giúp tăng tính thẩm mỹ trong quá trình niềng răng. Phương pháp này phù hợp cho những ai mong muốn có một nụ cười tự tin ngay cả khi đang trong quá trình chỉnh nha. Tuy nhiên, mắc cài sứ dễ vỡ hơn so với kim loại và chi phí thường cao hơn.
- Niềng răng mắc cài sứ: Niềng răng mắc cài sứ sử dụng mắc cài được làm từ chất liệu sứ trong suốt hoặc có màu giống với màu răng tự nhiên, giúp tăng tính thẩm mỹ trong quá trình niềng răng. Phương pháp này phù hợp cho những ai mong muốn có một nụ cười tự tin ngay cả khi đang trong quá trình chỉnh nha. Tuy nhiên, mắc cài sứ dễ vỡ hơn so với kim loại và chi phí thường cao hơn.
- Niềng răng mắc cài sứ tự khóa: Niềng răng mắc cài sứ tự khóa kết hợp ưu điểm của mắc cài sứ và mắc cài tự khóa. Với cơ chế khóa tự động, phương pháp này giúp giảm ma sát và tăng hiệu quả điều trị, đồng thời giữ được tính thẩm mỹ cao. Người sử dụng sẽ cảm thấy thoải mái hơn và ít phải tái khám hơn so với mắc cài sứ truyền thống. Tuy nhiên, chi phí cũng cao hơn và mắc cài sứ tự khóa dễ vỡ hơn so với kim loại.
- Niềng răng mắc cài kim loại mặt trong: Lingual braces đây là phương pháp gắn mắc cài và dây cung lên bề mặt trong của răng, hoàn toàn không lộ ra bên ngoài. Phương pháp này mang lại tính thẩm mỹ cao nhất, phù hợp cho những ai cần chỉnh nha nhưng vẫn muốn giữ vẻ ngoài tự nhiên. Tuy nhiên, niềng răng mắc cài mặt trong đòi hỏi kỹ thuật phức tạp hơn, thời gian điều trị kéo dài hơn và chi phí cao hơn so với các phương pháp khác.
Có thể thấy dây cung niềng răng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện hàm răng và nụ cười, mang lại lợi ích về cả thẩm mỹ và sức khỏe. Do đó hãy lựa chọn loại dây cung phù hợp với từng trường hợp cụ thể sẽ giúp quá trình điều trị diễn ra hiệu quả và đem lại kết quả tốt nhất cho bệnh nhân.
